Dịch COVID-19: Muốn mở các chuyến bay thương mại cần thay đổi chiến lược xét nghiệm
Tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID-19 sáng ngày 3/9 do Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam- Trưởng Ban Chỉ đạo chủ trì, các chuyên gia thống nhất cần tăng cường năng lực xét nghiệm trong nước để sàng lọc nhanh, chính xác; qua đó phân loại, theo dõi sức khỏe từng nhóm đối tượng khác nhau.
Xét nghiệm đóng vai trò quan trọng vào thành công của cuộc chiến chống dịch COVID-19
Liên quan tình hình dịch bệnh hiện nay, đại diện Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, tính đến 15 giờ ngày 3/9, thế giới ghi nhận hơn 26,1 triệu người mắc COVID-19; trong đó có hơn 865.500 người tử vong tại 215 quốc gia và vùng lãnh thổ. Việt Nam ghi nhận 1.046 người mắc COVID-19, trong đó có 748 người khỏi bệnh, 35 người tử vong.
Nhận định diễn biến dịch bệnh trong nước, đại diện Bộ Y tế cho biết, nguy cơ dịch bệnh lây lan trong cộng đồng vẫn còn do: Nguy cơ mầm bệnh trong cộng đồng vẫn còn; trường hợp nhập cảnh nhiễm virus SARS-CoV-2; trường hợp mắc bệnh nhưng không có triệu chứng… Thời gian tới, thời tiết có nhiều thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm về hô hấp phát triển mạnh; do đó, các biện pháp phòng, chống dịch bệnh cần tiếp tục được duy trì và tăng cường.
Trước nhận định của Bộ Y tế, các chuyên gia, doanh nghiệp sản xuất sinh phẩm xét nghiệm và thành viên Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID-19 nhấn mạnh tinh thần phải chung sống an toàn với dịch và thảo luận sâu về chiến lược xét nghiệm phù hợp với tình hình mới
Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam- Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID-19 phát biểu tại cuộc họp Ảnh: Đình Nam
Các đại biểu khẳng định trong thời gian qua, Việt Nam đã triển khai hiệu quả các biện pháp phòng, chống dịch bệnh COVID-19, trong đó có vai trò quan trọng của công tác xét nghiệm, nghiên cứu, sản xuất sinh phẩm, trang thiết bị y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch. Tính tới thời điểm hiện tại, với quy mô dân số gần 100 triệu dân, nhưng tổng chi phí dành cho công tác chống dịch chưa đến 8000 tỷ đồng. Chúng ta không chỉ ngăn chặn dịch hiệu quả mà còn là một trong những nước chống dịch tiết kiệm nhất.
Tuy nhiên, trong thời gian tới, nhiệm vụ đặt ra là phải bảo đảm mục tiêu kép là vừa tổ chức phòng, chống dịch bệnh vừa phải bảo đảm phát triển kinh tế. Trước mắt và dễ thấy nhất là yêu cầu phải mở các chuyến bay thương mại để đón chuyên gia, nhà đầu tư nước ngoài, tăng cường các hoạt động giao lưu đem lại lợi ích cho quốc gia, cùng với đó là những hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội. Muốn vậy, chúng ta phải thực hiện rất nhiều biện pháp, trong đó có chiến lược xét nghiệm.
Các chuyên gia nhấn mạnh phải thay đổi chiến lược xét nghiệm theo hướng tổ chức xét nghiệm nhanh tại các cảng hàng không quốc tế, cửa khẩu, địa điểm công cộng tập trung đông người để đẩy nhanh quá trình sàng lọc, phát hiện ca bệnh, không để sót, lọt các ca nhiễm.
Thực tiễn cũng cho thấy, để phục vụ phát triển kinh tế, các nước phát triển như: Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước châu Âu… đã triển khai việc xét nghiệm nhanh để quản lý người nhập cảnh tại các cảng hàng không quốc tế.
Cần đẩy mạnh phát triển các loại kit xét nghiệm nhanh tìm kháng nguyên
Hiện nay, tại Việt Nam đã có các công nghệ và loại sinh phẩm cho xét nghiệm tìm kháng thể và kháng nguyên. Cụ thể, xét nghiệm nhanh tìm kháng thể có loại sinh phẩm sử dụng máy và loại không cần sử dụng máy. Nhược điểm của kit xét nghiệm nhanh tìm kháng thể là chỉ có độ nhạy, độ đặc hiệu cao đối với người nhiễm bị SARS-CoV-2 từ 7 ngày trở lên. Trong khi đó xét nghiệm tìm kháng nguyên đang được thực hiện bằng phương pháp Realtime -PCR có thời gian thực hiện lâu, có yêu cầu cao về kỹ năng, quy trình thao tác.
Vì vậy để đáp ứng yêu cầu chiến lược xét nghiệm mới, Thường trực Ban Chỉ đạo, các chuyên gia, đại diện doanh nghiệp cho rằng cần đẩy mạnh phát triển các loại kit xét nghiệm nhanh tìm kháng nguyên có ưu điểm của cả xét nghiệm nhanh tìm kháng thể và xét nghiệm tìm kháng nguyên theo phương pháp Realtime -PCR.
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn thông tin về công tác xét nghiệm tại cuộc họp Ảnh Đình Nam
GS.TS Đặng Đức Anh, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đánh giá chiến lược xét nghiệm trong thời gian tới nhằm sử dụng sinh phẩm xét nghiệm nhanh phát hiện kháng nguyên tại ở những địa điểm công cộng như sân bay, khu cách ly tập trung… với thời gian nhanh, kết quả chính xác; tiết kiệm thời gian, giảm chi phí xét nghiệm, sàng lọc người trong các khu cách ly, người nhập cảnh vào Việt Nam…; góp phần chống dịch hiệu quả.
Theo đó, các kit xét nghiệm nhanh tìm kháng nguyên phải dễ làm, sử dụng các loại máy móc, trang thiết bị hiện có, thời gian thực hiện ngắn hơn nhưng độ nhạy, độ đặc hiệu tương đương hoặc cao hơn phương pháp Realtime -PCR hiện nay.
Hiện nay đã có 3 đơn vị tại Việt Nam đang nghiên cứu các kit xét nghiệm nhanh tìm kháng nguyên và đang ở những khâu cuối cùng để có sản phẩm.
Trong khi đó, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho đang tích cực phối hợp với đối tác, nhận chuyển giao quy trình để sớm thử nghiệm kit xét nghiệm nhanh tìm kháng nguyên theo công nghệ enzyme mới của Hoa Kỳ.
Đại diện các đơn vị nghiên cứu, sản xuất sinh phẩm xét nghiệm khẳng định năng lực hoàn toàn có thể nghiên cứu, sản xuất được các bộ sinh phẩm xét nghiệm nhanh tìm kháng nguyên có chất lượng tương đương với các nước phát triển. Những đơn vị này mong muốn có cơ chế đặt hàng nghiên cứu, sản xuất và hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tiếp cận các mẫu bệnh phẩm lâm sàng để đẩy nhanh quá trình nghiên cứu.
Tăng tính chủ động trong sản xuất vắc xin phòng, chống dịch COVID-19
Sau khi nghe ý kiến của các doanh nghiệp, đơn vị nghiên cứu, lãnh đạo Bộ Y tế cho biết, sẽ ban hành văn bản chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Bộ phối hợp, hỗ trợ các đơn vị đẩy nhanh quá trình nghiên cứu, sản xuất kit xét nghiệm nhanh tìm kháng nguyên phục vụ công tác phòng, chống dịch trong tình hình mới.
Ban Chỉ đạo cũng giao Bộ Y tế tạo điều kiện, hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp thực hiện tập huấn các phương pháp xét nghiệm sử dụng mọi loại kitxét nghiệm do Việt Nam sản xuất hiện nay.
Các đại biểu tham dự cuộc họp Ảnh: Đình Nam
Lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ cũng khẳng định, trong tuần này Bộ sẽ tham vấn các doanh nghiệp và tuần sau sẽ có báo cáo cấp có thẩm quyền về việc triển khai đề tài nghiên cứu sản xuất kit xét nghiệm nhanh phát hiện kháng nguyên.
Tại cuộc họp, các chuyên gia đề xuất, trong khi chờ sản phẩm sản xuất trong nước, trước mắt Việt Nam có thể xem xét nhập khẩu kit xét nghiệm nhanh tìm kháng nguyên có chất lượng cao từ một số nước tiên tiến, sử dụng tại các sân bay, cảng hàng không.
Ban Chỉ đạo giao Bộ Y tế phối hợp với Bộ Tài chính xây dựng chiến lược xét nghiệm, sớm trình Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch COVID-19.
Về các phương án sản xuất vaccine chống COVID-19, các chuyên gia thống nhất, trên tinh thần tự lực, tự cường, các đơn vị trong nước tăng cường nghiên cứu, tăng tính chủ động trong việc sản xuất vaccine trong phòng, chống dịch COVID-19.
Thái Bình
